نصب دوربين مدار بسته شامل مراحل گوناگوني است. استفاده از دوربين هاي مدار بسته برخلاف بسياري ديگر از وسايل الكترونيكي ديگر به سادگي و به تنهايي ممكن نبوده و علاوه بر طراحي نقشه و برنامه‌ريزي، نيازمند نصب تجهيزات گوناگون و هماهنگي بين آن‌هاست. پس از تشخيص بهترين نوع آرايش دوربين مدار بسته در محل به جهت پوشش حداكثري محيط، تجهيزات شبكه، ذخيره‌سازي و ارتباط ميان آن ها نيز نياز به نصب تخصصي دارد. به همين جهت در اين مقاله قصد داريم آموزشي كلي در اين جهت ارائه داده و مراحل مختلف آن را توضيح دهيم.
طراحي و برنامه‌ريزي نصب دوربين مدار بسته
بهترين روش نصب دوربين مدار بسته به صورتي است كه همه‌ي فضاي خانه يا محل كار شما را پوشش داده و نقطه‌اي را خارج از ديد باقي نگذارد. پياده‌سازي همچين روشي هزينه‌ي بالايي داشته و گران تمام مي‌شود، چرا كه نيازمند نصب تعداد بالاي دستگاه دوربين مدار بسته و ارتباط بين آن‌هاست. به جهت بهينه‌سازي اين هزينه، لازم است كه قسمت‌هايي كه نيازمند نظارت ويدئويي هستند اولويت بندي شوند. در اين مرحله نياز است كه نقشه‌اي از محل سكونت يا كار خود تهيه كرده و قسمت‌هاي حساس آن را مشخص كنيد. هميشه اين نكته را در نظر داشته باشيد كه ميدان ديد دوربين مدار بسته نصب شده با اشيا خارجي بسته نشده باشد و قابليت نظارت حداكثري و به تمام نقاط وجود داشته باشد.
به طور معمول استفاده از دوربين مدار بسته در قسمت هاي حساس به طوري كه ورود، خروج و فعاليت‌هاي افراد، كاركنان و در صورت وقوع، سارقان را ضبط كند لازم است. به همين جهت، نصب دوربين مدار بسته در محل‌هايي كه بتواند درهاي ورودي و خروجي را تماماً پوشش دهد ضروري است. از ديگر قسمت‌هاي ضروري براي نصب دوربين مدار بسته ميتوان به پنجره‌هاي ساختمان اشاره كرد كه مي‌تواند براي نفوذ به داخل استفاده شود. نصب دوربين مدار بسته در فضاهاي بزرگ مانند سالن، آشپزخانه و پاركنيگ، و همچنين ساير ورودي و خروجي‌ها مانند راه‌هاي ماشين‌رو و همچنين تراس‌هاي ساختمان ضروري است. بايد توجه كرد كه نصب دوربين مدار بسته در محلي با دسترسي دشوار براي سارقان انجام شود.
انتخاب تجهيزات لازم براي نصب دوربين مدار بسته
تجهيزات سيستم نظارت ويدئويي را ميتوان به صورت جدا تهيه كرده و يا به صورت پكيج تهيه كرد. به صورت حرفه‌اي، خريد پكيج‌هاي دوربين مدار بسته توصيه نمي‌شود. از جمله دلايل آن ميتوان به وجود تجهيزاتي بيش از حد نياز (كابل‌هاي طولاني) و عدم عملكرد درست بعضي از تجهيزات در مقابل نياز پروژه اشاره كرد. همچنين در پكيج‌هاي آماده‌ي دوربين مدار بسته براي نصب تجهيزات ذخيره‌سازي محدوديت فاصله داريم. به هر جهت خريد تجهيزات به صورت پكيج از لحاظ قيمتي به صرفه‌تر بوده و راحت‌تر است. معمولا براي نصب استفاده از 1 الي 3 دوربين مدار بسته (بسته به اندازه محل تا هر تعداد بيشتر) دستگاه ذخيره‌سازي ديجيتال (DVR)، تجهيزات مانيتورينگ و كابل‌هاي مربوطه لازم است. همچنين در استفاده‌هاي جزئي‌تر ميتوان از دوربين هاي بدون سيم استفاده كرد.
براي خريد و نصب دوربين مدار بسته، محل پوشش تصاوير و كاربرد مورد نياز ما تعيين‌كننده است:
-در محل هاي سرپوشيده ميتوان از دوربين مدار بسته ارزان‌تر و مخصوص داخل نصب كرد كه در صورت نصب در خارج از ساختمان، در حضور باران و رطوبت دچار مشكل مي‌شود، فلذا براي فضاي باز نياز به دوربين مدار بسته ضد آب و گران‌تر داريم.
-استفاده از دوربين هاي بي‌سيم نيز بسيار راحت‌تر بوده و نصب دوربين مدار بسته بي‌سيم ساده‌تر و بدون سوراخكاري فراوان است. به هر جهت در مكان‌هاي بزرگ و تعداد بالاي دستگاه، نصب دوربين مدار بسته بي‌سيم اصلا توصيه نمي‌شود. در اين دوربين‌ها با دور شدن از محل ارسال سيگنال، كيفيت تصاوير دچار افت شديد مي‌شود.
-بعضي دوربين‌ها نيز فقط در صورت احساس حركت تصاوير را ضبط كرده و مانند دزدگير عمل مي‌كنند كه در كاربري مورد نياز، ميتوانند به صرفه باشد.
-دوربينهاي تحت شبكه (IP) ميتوانند تصاوير را از طريق اينترنت منتقل كرده و كاربر در صورت نياز از هر محلي كه به شبكه‌ي اينترنت دسترسي دارد، از روي گوشي موبايل تصاوير زنده از منزل يا محل كار خود را مشاهده كند.
تصاوير ثبت شده توسط دوربين مدار بسته نيازمند تجهيزات ذخيره‌سازي و مانيتورينگ هستند. به همين منظور بايد براي ذخيره‌سازي اطلاعات اقدام به خريد دستگاه ذخيره‌سازي ديجيتال (DVR) كرد. دستگاه DVR مي‌تواند با اتصال به دوربين مدار بسته، اطلاعات تصاوير را دريافت كرده و اقدام به ذخيره‌سازي و پخش آن كند. براي پخش ميتوان از صفحه نمايش كامپيوتر يا يك تلويزيون معمولي استفاده كرد. حافظه‌ي دستگاه‌هاي DVR و تعداد ورودي در آن‌ها بسته به نياز مشتري متفاوت است و در هنگام خريد بايد به آن دقت كرد. دستگاه‌هاي DVR ميتوانند اطلاعات صد ها دوربين را دريافت، پخش و ذخيره كنند، و يا اطلاعات يك روز از يك دوربين را در خود نگاه دارند.
براي نصب دوربين مدار بسته ميتوان از تجهيزات ديگر ذخيره‌سازي شامل نوارهاي ضبط آنالوگ (VCR) و دستگاه ذخيره‌سازي تحت شبكه (NVR) نيز استفاده كرد. نحوه‌ي عملكرد اين ها هم مشابه DVR است، با اين تفاوت كه در VCR از نوارهاي خالي براي ذخيره‌سازي اطلاعات استفاده مي‌شود. در دستگاه ذخيره سازي تحت شبكه نيز از سيگنال اينترنتي به اين منظور استفاده مي‌شود. دستگاه‌هاي NVR در دوربين مدار بسته تحت شبكه (IP) كاربرد دارند. به دليل حجم پايين سيم‌كشي در اين نوع دستگاه‌هاي ذخيره‌سازي، استفاده از آن‌ها راحت‌تر است. همچنين با استفاده از NVR با فاصله گرفتن از دوربين و زياد شدن طول كابل، كيفيت تصاوير دستخوش تغيير نمي‌شود.
مراحل نصب دوربين مدار بسته
انتخاب محل نصب
براي نصب دوربين مدار بسته در قسمت‌هاي داخلي ساختمان بايد توجه كرد كه بهترين نقطه براي پوشش حداكثري و بهينه‌ي فضا انتخاب شود. معمولا در فضاهاي داخلي گوشه‌ي بالاي ساختمان كه محل تقاطع سقف و ديوار است محلي مناسب براي دوربين مدار بسته مي‌باشد. دوربين بايد با زاويه‌اي به سمت پايين قرار گيرد. همچنين در فضاهاي خارجي ساختمان بايد توجه داشت كه دوربين در معرض ديد بوده ولي ارتفاع دوربين با زمين تا حدود حداقل 3 متر باشد، چرا كه براي متخطيان به سادگي قابل دسترسي و آسيب‌رساني نباشد.
اتصال به ساختمان
اولين مرحله در اجراي سيستم نظارت ويدئويي، وصل آن به ديوار (يا قسمت نگهدارنده از ساختمان) است. به طور معمول نصب دوربين مدار بسته با استفاده از سوراخكاري و پيچ انجام مي‌شود، هرچند برخي از دوربين هاي مدار بسته داراي قسمت چسبناكي براي اتصال به ديوار هستند. استفاده از چسب براي نصب دوربين مدار بسته مطمئن نبوده و به هيچ وجه توصيه نمي‌شود. مراحل معمول براي نصب دوربين مدار بسته با دريل و سوراخكاري شامل علامتگذاري محل پيچ‌ها روي ديوار، سوراخكاري نقطه‌هاي علامتگذاري شده با دريل، جا زدن رول پلاك و پيچ كردن دوربين در محل مشخص شده است. در انتها ميتوان دوربين مدار بسته را در زاويه‌ي دلخواه تنظيم نمود.
منبع تغذيه
پس از نصب دوربين مدار بسته بايد منبع تغذيه‌ي آن را وصل نمود. تمام دوربينهاي مدار بسته در درجه‌ي اول نياز به يك كابل براي انتقال انرژي هستند. حتي دوربين مدار بسته بي‌سيم نيز براي برق خود نياز به سيم دارد و اصطلاح بي‌سيم به انتقال اطلاعات صدا و تصوير مربوط مي‌شود. كابل برق دوربين مدار بسته را بايد از طريق سوكت به پشت دستگاه وصل كرده و از سمت مقابل به برق شهري وصل كنيم. در دوربين هاي مدار بسته ضد آب كه در فضاهاي آزاد و در معرض باران كاربرد دارند، بايد سوكت‌هاي برق در درپوش‌هاي ضد آب قرار گيرند.
اتصال به دستگاه ذخيره‌سازي
انتقال داده در دوربين مدار بسته با كابل BNC انجام مي‌شود. كابل‌هاي BNC كابل‌هاي متقارني بوده كه استفاده از آن‌ها بسيار ساده است. در نصب دوربين مدار بسته بايد ابتدا يك طرف كابل BNC را به خروجي دوربين (Output) و سمت ديگر آن را به ورودي دستگاه ذخيره‌ساز ديجيتال (DVR) متصل نمود. درگاه ورودي در DVR مهم است و بايد به خاطر داشت كه از كدام درگاه استفاده مي‌شود، چرا كه در هنگام مشاهده‌ي تصاوير به اين اطلاعات نياز داريم. در صورتي كه دوربين مدار بسته قابليت استفاده از كابل BNC را ندارد بايد از تجهيزات تبديل به BNC كه به سادگي قابل تهيه‌اند، استفاده كرد.
دوربينهاي بي‌سيم
دوربين هاي بي‌سيم نياز به كابل BNC جهت انتقال اطلاعات از دوربين به دستگاه DVR ندارند. براي استفاده از اين دوربين‌ها نياز به كامپيوتري با قابليت اتصال Wireless به دوربين داريم. بعضي از دوربين‌ها نيز داراي يك گيرنده‌ي كوچك هستند كه با استفاده از درگاه USB به كامپيوتر متصل مي‌شود. نرم‌افزار مورد استفاده در اين نوع دوربين‌ها توسط شركت سازنده ارائه شده و بايد براي استفاده از آن اين نرم‌افزار را بر روي كامپيوتر مورد استفاده نصب نمود. مراحل كار با دوربين توسط سازنده در نرم‌افزار توضيح داده شده است. اين دوربين‌ها داراي يك IP هستند (مانند 192.168.0.1) كه ميتوان با تايپ آن در بروزر كامپيوتر به تصوير دوربين دسترسي پيدا كرد.
اتصال به مانيتور
پس از دريافت تصاوير از دوربين و انتقال آن‌ها به دستگاه DVR براي ذخيره‌سازي، نوبت به نمايش تصاوير روي مانيتور جهت نظارت ويدئويي مي‌رسد. براي اتصال دستگاه DVR به مانيتور ميتوان از كابل‌هاي BNC، HDMI و كوآكسيال استفاده كرد. ميتوان به تعداد ورودي دستگاه DVR به آن دوربين متصل كرد، ولي براي گرفتن خروجي و مشاهده تصوير بايد به اينكه هر دوربين به كدام ورودي متصل شده توجه كرد. با استفاده از هر نوع از كابل‌هاي قابل استفاده، بايد ابتدا يك سر كابل را به قسمت خروجي (Output) دستگاه ذخيره‌ساز ديجيتال (DVR) متصل كرده و سپس قسمت ديگر آن را به قسمت ورودي (Input) تلويزيون يا صفحه نمايش، متصل كرد.
اكنون پياده‌سازي سيستم نظارت ويدئويي به پايان رسيده است. لذا بايد براي رفع هرگونه مشكلات، مراحل نصب را بازبيني و كنترل كرد. ابتدا بايد مطمئن شد كه دوربين، مانيتور و دستگاه DVR همگي به درستي به منبع برق متصل بوده و روشن هستند. سپس كابل‌هاي ارتباطي بين آن‌ها و صحت نصب در آن‌ها كنترل شود. استفاده از درگاه درست ورودي و خروجي در دوربين، DVR، و مانيتور بسيار مهم است. بعضي از مانيتورها ميتوانند ورودي هاي مختلفي را به صورت همزمان نمايش دهند، در حالي كه در بعضي ديگر بايد با استفاده از دكمه‌ي Input ورودي نمايش داده شده را تغيير داد.
راهكارهاي بهبود سيستم
محل درست قرارگيري DVR
در نصب يك سيستم نظارت ويدئويي از تعداد زيادي دوربين مدار بسته استفاده مي‌شود. براي نصب دوربين مدار بسته در بهترين و بهينه‌ترين حالت، بهتر است كه از يك نقطه مركزي جهت جمع‌آوري كابل‌هاي انتقال تصوير استفاده كرد. توجه كنيد كه در پياده‌سازي يك سيستم واحد امنيتي، شما تنها به يك دستگاه DVR نياز داريد، لذا بهتر است كه اين دستگاه در محلي قرار گيرد كه در عين استفاده از كمترين كابل، راحت‌ترين دسترسي را به دوربينهاي مختلف در اتاق، حياط، ورودي و خروجي، پاركنيگ، دفتر، انبار و سالن داشته باشد.
استفاده از كابل تركيبي برق و تصوير
بهترين و رايج‌ترين نوع كابل براي استفاده در دوربين مدار بسته، استفاده از كابل تركيبي برق و تصوير (Siamese) است. اين كابل ها در واقع دو كابل متصل به هم هستند كه قابليت انتقال تصاوير و انرژي را به صورت همزمان ميسر مي‌كنند. در نتيجه براي نصب هر دوربين تنها نياز به يك كابل داريم. قسمت قرمز و سياه كابل ها براي انتقال برق (قرمز به نشانه قطب مثبت و سياه به نشانه قطب منفي) و قسمت ديگر براي انتقال تصوير است كه خود مي‌تواند يك كابل BNC يا كوآكسيال باشد.
استفاده از جعبه تقسيم
با استفاده از يك جعبه تقسيم ميتوان كابل برق همه‌ي دوربين‌ها را به يك نقطه متصل كرده و از سيم‌كشي منظم‌تري بهره برد. معمولا از اين جعبه تقسيم ها براي دوربين‌هايي كه به هم نزديكند و يا دوربين‌هايي كه به منبع برق در نزديكي خود دسترسي ندارند استفاده مي‌شود. جعبه‌هاي تقسيم به تعداد مشخصي خروجي داشته و قبل از تهيه جعبه تقسيم مناسب بايد توجه داشت كه چه تعداد دوربين براي استفاده از آن داريم. اين دستگاه را بايد پس از نصب به شبكه برق متصل كرد. از اشكالات استفاده از جعبه تقسيم نيز ميتوان به استفاده از متراژ بيشتري سيم انتقال برق اشاره كرد.
پنهان‌سازي سيم‌ها
براي نصب يك سيستم مرتب و با ظاهري زيبا، بهتر است سيم‌ها و كابل‌هاي استفاده شده را به خوبي پنهان كنيم. براي پنهان‌سازي كامل اين سيم‌ها بايد با برق‌كشي ساختمان و نقشه‌ي آن آشنا بوده و از لوله‌هاي از پيش تعيين شده استفاده كرد. همچنين در ساختمان‌هايي كه از سقف كاذب بهره مي‌برند ميتوان انتقال پنهان كابل‌ها را به سقف كاذب سپرد. به هر جهت و در صورت عدم امكان استفاده از اين ويژگي‌هاي ساختمان، بهتر است سيم‌ها به صورت مرتب و از گوشه و كنارهاي ديوار رد شده و با استفاده از منگنه يا داكت، مسير آن‌ها را مشخص و مرتب كرد.
كلام آخر
يك سيستم شامل دوربين مدار بسته داراي پيچيدگي هاي خاص خود بوده و نيازمند بررسي تخصصي است. اين ويژگي‌ها از مراحل قبل از طراحي پروژه آغاز گشته و تا پس از نصب ادامه دارد. در سيستم‌هاي بزرگتر، تعداد دوربين بالا و پروژه‌هاي پيچيده، نصب دوربين مدار بسته نياز به تجربه‌ي تخصصي افراد فعال در اين حرفه دارد. پيش‌نهاد مي‌شود براي نصب دوربين مدار بسته و مخصوصاً در مكان‌هاي بزرگتر كه نياز به دوربينهاي تعداد بالا دارند، از شركت‌هاي معتبر در اين حرفه مشاوره گرفته و از خدمات آن‌ها در پياده‌سازي اين سيستم‌ها استفاده كنيد.